“Door weer en wind gaan”

In 2009 kreeg de Botterstichting een Elburger botter cadeau. Het was de EB 15, toen in het bezit van Henk Schreurs. In 2004 kwam hij de botter op het spoor in Groningen. Hij sloot een deal met de eigenaar en bracht de EB 15 terug naar Elburg, waar hij heel graag de botter wilde restaureren. Uiteindelijk lukte dat niet en kreeg de Botterstichting de EB 15 cadeau, op voorwaarde dat de botter volledig gerestaureerd zou worden.

De botter EB 15

De botter HK 13 is vermoedelijk in 1904 gebouwd bij scheepswerf de Haas in Monnickendam. De botter was voor de Harderwijker visser Barend Louw. In 1923 koopt Peter van der Heide de botter van de weduwe Louw. De botter kreeg het vacante nummer EB 15. Tot 1956 viste hij vanuit Elburg en nadat Elburg van open water wordt afgesloten vanuit Harderwijk. Maar dat heen en weer reizen naar de botter beviel Peter niet en hij stopte met de visserij. De EB 15 werd in 1958 verkocht als pleziervaartuig.

Peter van der Heide (1895 – 1968)

Vanaf 1906 vaart hij al als elfjarige jongen, als knechtje (‘duvelstoejager’) op een echte botter. Op zondagavond om twaalf uur vertrok hij uit de haven. Eenmaal op open zee was het zijn werk om de botter te sturen zodra de schipper en knecht waren overgestapt op een kubbeboot om het eigenlijke visserijwerk te doen. Dat was een grote verantwoordelijkheid voor een jonge jongen. Wanneer je stond te slapen of te dromen en het liep enigszins mis dan kreeg je zoveel klappen dat je het in de toekomst niet meer overkwam. Op dinsdag en donderdag werd de vangst gelost in de haven van Elburg. Op zaterdagochtend kwamen ze de laatste vangst van die week lossen en de rest van de dag was gevuld met het onderhoud van het schip, kapotte netten nazien en dergelijke karweitjes.

In 1923 koopt Peter van der Heide de botter EB 15 en is voor eigen rekening gaan vissen. Eerst met ‘vreemde’ knechten aan boord en later samen met zijn zoon Gerard. Samen vissen ze nog tot 1958 met de EB 15. Peter stond in Elburg bekend als een stoere, ijverige en kundige visserman. Een visserman in hart en nieren die volgens ingewijden bijna dag en nacht op zee was. Op de site Elburg in oorlogstijd staat een verhaal over Peter en zijn zoon Gerard die het lichaam van een geallieerde vlieger opvisten en naar Elburg brachten.

De oud-voorzitter van de Stichting tot Behoud van de Elburgse Botters, Henk Hulst, heeft ook op de botter gevaren. “Vanaf mijn tiende mocht ik in de vakantie mee de zee op, op dit schip.” Om met Peter ‘Lurkien’ (de bijnaam van Peter van der Heide) uit varen te gaan, was een hele ervaring. Op een keer zei Peter: “Ach jongen, wordt je zeeziek als je op een boot vaart? Daar kun je wel wat aan doen. Steek maar een plag gras af bij de touwbaan en neem die maar mee aan boord, dan heb je grond onder de voeten en niks geen last!”

Een gratis botter van € 450.000

Elburger Henk Schreurs ontdekte rond 2004 onverwachts de botter EB 15 in Groningen. Hij verleide de toenmalige eigenaar tot verkoop over te gaan. Tijdens de Botterdagen van 2004 werd de botter trots (en nog drijvend) binnengehaald in Elburg. De bedoeling was de botter te renoveren. Dat kwam er uiteindelijk vanwege gezondheidsproblemen niet van. Henk Schreurs besloot de botter te schenken aan de Botterstichting, met de voorwaarde dat de botter ter zijne tijd gerestaureerd werd. Wachtend op de benodigde financiën heeft de EB 15 nog jaren op het droge gestaan, onderhevig aan de omstandigheden en kwajongens. Er was bijna niets meer over van het ooit zo mooie schip, er was een paar keer brand geweest, het riet groeide door de achterkant heen en het vergane hout werd bij elkaar gehouden door een ijzeren frame.

In het najaar van 2018 is het eindelijk zover; door het Leerbedrijf zal de botter in 3,5 jaar volledig gerestaureerd worden tot de visbotter die de EB 15 ooit was. Doormiddel van vele sponsoren, publieksacties, grote en kleine donaties is dit project gefinancierd. In totaal kostte deze restauratie € 450.000.

Op 23 april 2022 werd onder grote belangstelling de EB 15 officieel te water gelaten, en kunnen we met deze prachtige botter gasten rondvaren en komen heden en verleden samen op het water.

Op onze speciale project EB 15 pagina is meer te lezen en te bekijken over de restauratie van deze botter.

De restauratie van de botter EB 15 is mede mogelijk gemaakt door: