“Iemand de wind uit de zeilen nemen”
In 2000 werd de Botterstichting eigenaar van de botter EB 29, die al jaren in een loods in Haarlem lag. Het schip was door de vorige eigenaren verbouwd tot botterjacht met kajuit. Om er weer een echte visbotter van te maken was er veel geld en tijd nodig. Een volledige restauratie was nodig. In 2011 werd het Leer- werkproject in het leven geroepen, en tijdens de Botterdagen in 2012 rolde er een prachtige botter van de Helling.
De botter EB 29
In 1919 besloot Jan van Triest een nieuwe botter bij Werf De Haas in Monnickendam te laten bouwen. Deze was in 1920 gereed. Het is een van de jongste botters en de laatste van de werf in Monnickendam, een werf die bekend werd om de vele snelle schepen die daar vandaan kwamen. In dat zelfde jaar 1920 kocht Jan van Triest een huis in de Ellestraat, hij kon maar 2000 gulden contant betalen en er bleef een schuld over van 6000 gulden. De slechte resultaten in de visserij noodzaakten van Triest om de botter al in 1924 te verkopen. Van Triest ventte vanaf die tijd op zijn fiets met vis, en huurde 3 dagen in de week een botter. Uiteindelijk koopt hij in 1936 de botter EB 68 waarmee hij tot zijn dood in 1955 mee viste.
Behendige zeiler
De nieuwe eigenaar Andries Fleer uit Lemmer nummerde de botter om naar LE 21. Toen hij de schuit in Elburg ophaalde kreeg hij van verschillende vissers aldaar te horen dat de botter slecht zeilde. Kort na aankoop heeft Andries de zwaarden en het tuig vervangen. Dat had als resultaat dat hij tijdens de Lemster kermisweek meteen de eerste prijs met een hardzeilwedstrijd won. In tien achtereenvolgende jaren heeft hij het kampioenschap in de hardzeilerij behaald met de LE 21. Andries Fleer was bekend om drie dingen: hij kon enorm hard zeilen; hij lustte graag een neutje; en hij zorgde verschrikkelijk goed voor zijn schip.
Pieternella
Kort na de oorlog, in 1946 stapt Andries Fleer over op een ijzeren aak en de botter wordt verkocht aan autohandelaar Kuipers uit Groningen. Deze laat de LE 21 bij Westerdijk in Eernewoude tot jacht verbouwen en noemde haar naar zijn toen tweejarige dochter Pieternella. Enkele jaren later werd de botter ‘Pieternella’ verkocht aan de werf Kok in Huizen, die het schip grondig opgetimmerd heeft en verkocht aan de familie Hulsman.
Boek een botter
In 1961 kwam de botter in de handen van Jaap kramer, een bekend jachtarchitect uit Haarlem. Hij heeft vele avonturen met het schip beleeft. Een bijzonder feitje is dat de ‘Pieternella’ aan de basis stond van het chartervaren met botters.
IJselijke tocht
Jaap Kramer en zijn maat Wim de Bruijn (jarenlang zetschipper op de botter, hoofdredacteur van het blad Spiegel der Zeilvaart en gaf diverse boeken uit over platbodems) hebben in 1964 met de ‘Pieternella’ een nachtelijke oversteek gemaakt van Harderwijk naar Amsterdam. Het IJsselmeer was voor het grootste deel dichtgevroren en er stond een snijdende noordoostenwind. De eindbestemming was de HISWA in Amsterdam. Over deze ijselijke tocht en daarna hun project waarbij het lijnenplan werd opgemeten van de botter zijn twee leuke artikelen geschreven:
Opknapbeurt
In 1970 zonk de botter en werd ze bij binnen gezet in een loods bij een jachtwerf in Haarlem. Daar stond ze vele jaren te wachten op een timmerbeurt. Rond 1980 ontdekte Henk Hulst het schip, maar het duurde nog tot begin 2000 en vele onderhandelingen met Jaap Kramer voor de Stichting tot Behoud van Elburger Botters de koop rond had. De botter werd naar Elburg gebracht waar ze nog eens 10 jaar onder een dekzeil heeft gewacht op die timmerbeurt. Tijdens al die jaren dat de botter op het droge heeft gestaan was al het houtwerk vergaan, en was ze alleen nog te redden met een volledige restauratie. In 2011 werd het Leer- werkproject in het leven geroepen, en tijdens de Botterdagen in 2012 is de prachtige botter EB 29 weer te water gelaten.
Naam | Eigenaar | van | tot | Gebruik | ||
---|---|---|---|---|---|---|
EB 29 | Jan van Triest | Elburg | 1920 | – | 1924 | visserij |
LE 21 | Andries Fleer | Lemmer | 1924 | – | 1946 | visserij |
LE 21 ‘Pieternella’ | H. Kuiper | Groningen | 1946 | – | 1949 | recreatie |
LE 21 ‘Pieternella’ | Kok | Huizen | 1949 | – | 1949 | onderhoud |
MK 36 ‘Pieternella’ | E.P. Hulsman | Bloemendaal | 1949 | – | 1962 | recreatie |
‘Pieternella’ | J.A.M. Kramer | Haarlem | 1962 | – | 2002 | recreatie |
EB 29 | Stichting tot Behoud van Elburger Botters | Elburg | 2002 | – | heden | recreatie |
Technische gegevens | |
---|---|
Werf | Haas, Monnickendam |
Bouwjaar | 1919 |
Materiaal, bouwwijze | Eiken, karveel |
Lengte | 12,85 meter |
Breedte | 4,20 meter |
Diepgang | 0,85 meter |
Masthoogte | 13,75 meter |
Motor | – |
Varend monument | 1810 |
Thuishaven | Elburg |